شهرستانهای ایران رساله کوچکی است به زبان پهلوی یا فارسی میانه و تنها نسکی است یادگار از دوره ساسانیان و به زبان پهلوی که موضوع آن منحصرا جغرافیای شهر هاست .البته در منتهای دیگر پهلوی همچون بندهش و دینکرد و گزیده های زادسپرم و غیره نیز جای جای از جغرافیای باستانی ایران و خصوصیت نواحی و شهرستان ها سخن رفته است ، اما هیچکدام چون این کتاب مختص جغرافیا نیست.
تدوین نهایی این رساله مانند اغلب آثار پهلوی که امروز در دست داریم احتمالا در قرن سوم هجری صورت گرفته است .اما تدوین اولیه آن احتمالا به اواخر دوره ساسانی باز می گردد ، گر چه هسته اساطیری بسیاری از مطالب آن به دورانهای بسیار قدیم تر تعلق دارد .این خصوصیت اغلب آثار پهلوی است که مطالب بسیار کهن که به صورت سینه به سینه حفظ شده است زمانی تدوین می یابد و سپس در زمان های مختلف شاخ و برگ می گیرد و مطالبی بدان افزوده یا با آنها تلفیق می شود و سرانجام تدوین نهایی می یابد .
دانلود pdf رساله شهرستان های ایران
*********مطلب پیشنهادی************
خلاف آنکه نمی دانیم سور سخن را چه کسی یا چه کسانی نوشته اند و به منظور خوانده شدن در کدام میهمانی و مجلس ؛ اما مفاد آن و مضمون آن ، هم از نظر گاه مقایسه با قطعه های دیگری که با آن شباهت دارند ، مثل افرین به زبان پهلوی و همازور به پازند قابل توجه است و هم آنکه از لحاظ در بر داشتن مفاهیم و معانی مهمی که جهان بینی کهن ایرانی را باز می نماید .در سور سخن اشاراتی به طرحی کلی از ساخت جهان بنا بر باور ها و اساطیر کهن و نیز عالم طبیعی و همچنین محیط انسانی و اجتماعی می شود … .
*************************************
